Gunstige staat van instandhouding
De wettelijke bescherming van zoogdieren heeft tot doel deze in een gunstige staat van instandhouding (GSvI) te krijgen en te behouden. Indien dit het geval is, dan kan de wettelijke bescherming soepeler toegepast worden. Ontheffingen van de wettelijke bescherming worden verleend zolang deze niet aan de gunstige staat van instandhouding tornen. Een zoogdier is in gunstige staat van instandhouding als wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:
- voldoende populatiegrootte en neutraal tot positieve trend daarin;
- voldoende verspreidingsgebied en neutraal tot positieve trend daarin;
- voldoende omvang en kwaliteit van het beschikbare habitat en neutraal tot positieve trend daarin;
- bovenstaande punten zijn zowel ‘nu’ als in ‘toekomstperspectief’ gewaarborgd.
Bepalen van GSvI
Voor het toetsen van de gunstige staat van instandhouding is door de Zoogdiervereniging een tool ontwikkeld. Gebruik van dit matrix maakt het mogelijk om voor alle zoogdiersoorten met hun complexe levenswijzen kwalitatief en kwantitatief de gunstige staat van instandhouding te bepalen. Op landelijk niveau wordt voor een deel van de Europees beschermde zoogdiersoorten de voor de GSvI benodigde informatie verzameld via het Netwerk Ecologische Monitoring.
Europees beschermde zoogdieren veelal niet in GSvI
Elke zes jaar moet de Nederlandse overheid aan de Europese Commissie rapporteren over de gunstige staat van instandhouding van de Europees beschermde zoogdiersoorten. De meest recente Artikel17-rapportage is over de periode 2013-2018 en laat zien dat slechts een handvol zoogdiersoorten in gunstige staat van instandhouding zijn. Alleen voor de bever, bruinvis, boommarter, franjestaart, gewone zeehond, grijze zeehond en watervleermuis geldt dat deze in een gunstige staat van instandhouding verkeren. Voor een aantal zoogdiersoorten, zelfs algemene soorten als de gewone dwergvleermuis, is de staat van instandhouding onbekend. Voor andere zoogdiersoorten is de staat van instandhouding slecht, zoals voor de Brandt's vleermuis, grijze grootoorvleermuis, hamster, hazelmuis, ingekorven vleermuis, Noordse woelmuis en rosse vleermuis.