Wettelijke bescherming

Mopsvleermuizen onder losse schors
Mopsvleermuizen onder losse schors (bron: Christian Giese)

De wettelijke bescherming van zoogdieren kan complex zijn. Hieronder vindt u meer informatie over de verschillende vormen van bescherming die relevant zijn voor de in Nederland in het wild levende zoogdieren.

Wettelijke bescherming

De Europese wetgeving is opgenomen in de Nederlandse wetgeving via de Wet Natuurbescherming. De Europese Habitatrichtlijn is een richtlijn van de Europese Unie en vormt de basis van de Europese wetgeving. Ze heeft als doel het waarborgen van de biologische diversiteit in de lidstaten door bescherming van habitats en soorten die van Europees belang zijn.

Streng beschermd
Zoogdieren opgenomen in bijlage IV en bijlage V uit de Habitatrichtlijn zijn altijd streng beschermd, ongeacht waar de dieren zich bevinden. Voor zoogdieren genoemd in bijlage II moeten beschermde leefgebieden aangewezen worden indien de soort hier aanwezig is en het gebruik van wezenlijk belang is voor de soort. Vanuit de Habitatrichtlijn volgt dat Nederland voor een gunstige Staat van Instandhouding van de soorten moet zorgen.

Voorbeelden zijn:
Alle vleermuizen zijn beschermd onder in ieder geval bijlage IV, voor een aantal ook bijlage II.
Bever (bijlage II en IV)
Bruinvis (bijlage II en IV)
Goudjakhals (bijlage V)
Noordse woelmuis (bijlage II en IV)
Otter (bijlage II en IV)
Wolf  (bijlage IV)

Nationaal beschermd
Een deel van de zoogdieren is iets minder streng beschermd, maar nog steeds beschermd onder artikel 3.10 van de Wet Natuurbescherming. Deze bescherming is bepaald op nationaal niveau. Hoewel dit inhoudt dat deze dieren beschermd zijn, zijn er een aantal uitzonderingen wettelijk geregeld. Zo kan in het kader van het voorkomen van schade aan gewassen beheer worden uitgevoerd op bijvoorbeeld edelhert, ree en wild zwijn. Hiervoor moet in een faunabeheerplan worden vastgesteld welke schade voorkomen moet worden en hoe dit beheer hierin voorziet. Daarnaast staan twee beschermde zoogdiersoorten op de wildlijst (artikel 3.20 van de Wet Natuurbescherming), hierdoor mag er jaarrond (zonder ontheffing of vastgesteld faunabeheerplan) gejaagd worden op haas en konijn.

Voorbeelden zijn:
Boommarterbunzingdasedelherteekhoornhaashermelijnrosse woelmuissteenmarterwaterspitsmuis en wezel.

Via deze pagina kun je hier meer over lezen

Rode lijst zoogdieren

De Rode Lijst is een publicatie van de rijksoverheid waarin gesignaleerd wordt hoe het gaat met planten en dieren: welke soorten zijn bedreigd (of zelfs verdwenen) en welke niet. Via deze pagina kunt u hier meer over lezen.

Gunstige staat van instandhouding

De wettelijke bescherming van zoogdieren heeft tot doel deze in een gunstige staat van instandhouding (GSvI) te krijgen en te behouden. Indien dit het geval is, dan kan de wettelijke bescherming soepeler toegepast worden.  Ontheffingen van de wettelijke bescherming worden verleend zolang deze niet aan de gunstige staat van instandhouding tornen. Via deze pagina kunt u hier meer over lezen.