Monitoring van de eikelmuis in het Savelsbos en op de Bemelerberg in 2021
Net als in voorgaande jaren is in 2021 de populatie eikelmuizen (Eliomys quercinus) in het Savelsbos en op de Bemelerberg gemonitord door middel van een vang-terugvang-onderzoek in voorjaar en najaar. Op de Bemelerberg is daarnaast de populatie gemonitord door controle van eikelmuiskasten en vanaf juli 2021 is er ook nestkastmonitoring uitgevoerd in het Savelsbos en op de Pietersberg. Gevangen eikelmuizen bij vang-terugvang-onderzoek zijn zoveel mogelijk individueel gemerkt met behulp van transponders. In totaal zijn daarbij in het Savelsbos acht individuen gevangen (tegenover zes vorig jaar), waarvan twee hervangsten (net als vorig jaar). Op de Bemelerberg zijn in totaal 29 individuen gevangen (t.o.v. 30 vorig jaar), waarvan elf hervangsten (tegenover twaalf vorig jaar). In het Savelsbos worden tijdens de monitoringsrondes van de laatste jaren lage aantallen eikelmuizen gevangen, vooral in 2017, 2020 en 2021. De conclusie is dat de populatie klein en kwetsbaar is. Acuut uitsterven lijkt niet direct aan de orde te zijn maar is ook niet uitgesloten. Om het risico op uitsterven te verkleinen en verlies aan genetische variatie te voorkomen is het belangrijk dat de aantallen eikelmuizen toenemen in het Savelsbos. Op de Bemelerberg zijn voor het derde jaar op rij jonge eikelmuizen aangetroffen, maar de jarenlange stijging in vangsten zette niet door. Voor het eerst is de groei gestabiliseerd. Er werden in juli opvallend weinig dieren aangetroffen bij de nestkastmonitoring. Wel was het aantal nestkasten dat wordt gebruikt gegroeid van 60 naar 66. Dit jaar zijn er op de Bemelerberg 47 dieren uitgezet. Door in Bemelen en omgeving ook in de komende jaren nog eikelmuizen vanuit GaiaZOO uit te zetten en door in te zetten op habitatverbetering en verbindingen tussen leefgebieden van de Bemelerberg en het Savelsbos, kan de populatie worden ondersteund. In Walem, Bunde en Heer zijn mogelijk eikelmuissporen gevonden, er zijn nestkasten opgehangen. Vanaf 2017 is een aantal activiteiten gestart om de situatie voor eikelmuizen in Zuid-Limburg te verbeteren. Na goedkeuring van het soortbeschermingsplan Eikelmuis in oktober 2018 door gedeputeerde staten van provincie Limburg, is in 2019 gestart met de uitvoering van het plan onder aanvoering van IKL. De maatregelen zijn nodig om de populaties eikelmuizen naar een duurzame situatie te brengen. In juni 2021 is IKL failliet gegaan, het is nog niet bekend hoe het soortbeschermingsplan verder wordt uitgevoerd. Dit leidt onvermijdelijk tot vertraging in de uitvoering van het soortbeschermingsplan. Om de habitatgeschiktheid van de Bemelerberg te vergroten zijn inrichtings- en beheerwerkzaamheden uitgevoerd in 2019 en 2020, maar potentieel habitat heeft enkele jaren nodig om te ontwikkelen tot geschikt habitat. Voor het Savelsbos zijn enkele kleine inrichtingsmaatregelen uitgevoerd in de winter 2020-2021, maar er zijn meer inrichtingsmaatregelen nodig. In 2022 staat een zenderonderzoek gepland en verwachten wij de eerste resultaten van een driejarig zenderonderzoek dat in Duitsland heeft plaats gevonden.