Primaire tabs

Recordpoging ‘woelmuizen pluizen’ van start

Braakbalpluizer (bron: Eveline van der Jagt)
Braakbalpluizer (bron: Eveline van der Jagt)

De Zoogdiervereniging heeft 2025 uitgeroepen tot het Jaar van de woelmuis. Het uitpluizen van kerkuilbraakballen is een belangrijke methode om de verspreiding van muizensoorten vast te stellen. Ieder jaar worden er door vrijwilligers zo’n 30.000 woelmuizen geplozen. Een doel dit jaar is om dat aantal flink te overstijgen! Afgelopen week ging een groep enthousiaste pluizers van start in Amsterdam.

Wat is een braakbal?

Braakballen, vaak ook wel uilenballen genoemd, zijn uitgebraakte ballen van onverteerbare voedselresten, zoals botjes, haren en veren, die een dier na het verteren van zijn prooi uitspuwt. Voor het NEM Verspreidingsonderzoek Muizen worden braakballen van kerkuilen gebruikt. Deze uilen zijn minder kieskeurig is de muizensoorten die ze eten en dus kunnen alle soorten in een braakbal worden aangetroffen. Omdat de muis in zijn geheel verorberd wordt door de uil kunnen de volledige schedelresten in een braakbal worden aangetroffen. Aan de hand van deze resten kan vervolgens weer worden vastgesteld welke muizensoort het was. Deze informatie, in combinatie met de gegevens over de verzamellocatie van de braakballen, geeft een beeld van de verspreiding van muizen.

Uitgeplozen braakbal en zoekkaart (bron: Eveline van der Jagt)
Uitgeplozen braakbal en zoekkaart (bron: Eveline van der Jagt)

(Woel)muizen in het veenweidegebied

In het project VeenVitaal wordt de ecologie en verspreiding van de noordse woelmuis onderzocht in het veenweidegebied rond Amsterdam. De braakballen die tijdens deze ‘kerkuilenbraakballenpluismiddag’ werden geplozen waren afkomstig uit de Houtrak en Spijkerboor.

Uit de Houtrak werden 826 prooien gedetermineerd. Veldmuis en huisspitsmuis vormen hier samen driekwart van het dieet. Dit zijn de twee dominante soorten in het reguliere agrarisch gebied. Bosspitsmuis en noordse woelmuis maken vijftien procent uit en wijzen op een meer gevarieerde, vochtige vegetatie.

In Spijkerboor bleek het menu veel gevarieerder. Meer dan de helft van de 411 prooien bestond uit soorten als noordse woelmuis en bosmuis en als kers op de taart maar liefst 8 waterspitsmuizen. Het ‘agrarische’ koppel veldmuis en huisspitsmuis maakte slechts een kwart uit van het kerkuilenmenu.

Braakbalpluizers in Amsterdam (bron: Matty Berg)
Braakbalpluizers in Amsterdam (bron: Matty Berg)

Recordpoging woelmuizen pluizen

Jaarlijks worden er in het kader van NEM Verspreidingsonderzoek Muizen zo’n 30.000 woelmuizen geplozen. De ambitie in 2025, het Jaar van de woelmuis, is om dit aantal flink te verhogen. Met het pluizen van 1237 prooidieren in Amsterdam is het Jaar van de woelmuis echt begonnen, maar dit aantal stijgt hopelijk snel.

Pluis je mee?

Pluizers die al meedoen aan het verspreidingsonderzoek doen automatisch mee aan de recordpoging door het insturen van het gebruikelijke registratieformulier en de schedeltjes. Ook anderen kunnen meedoen en helpen om het record te verbeteren. Pluis jij braakballen, bijvoorbeeld met een zoogdierwerkgroep of lokale KNNV of IVN afdeling? Vul dan het pluisformulier in en mail het ons. De winnaar ontvangt aan het einde van het jaar een unieke woelmuis trofee!

Kijk voor meer informatie over het Jaar van de woelmuis op https://www.zoogdiervereniging.nl/jaarvandewoelmuis.

Tekst: Eveline van der Jagt en Nico Jonker
Foto’s: Eveline van der Jagt en Matty Berg