Een vleermuis (in huis) gevonden? Dit zijn de tips
Vleermuizen leven een verborgen bestaan. In de avondschemer zie je ze wel eens vliegen maar daar blijft het meestal bij. Meestal, want toch kun je zomaar eens een vleermuis van dichtbij ontmoeten. In huis, op de grond op straat of in de tuin. Wat kun je dan het beste doen?
Vleermuizen, verborgen maar wel dichtbij
Een deel van de in Nederland voorkomende vleermuissoorten wonen graag in gebouwen. Sommige gebruiken de spouwmuur als verblijfplaats, andere zitten liever onder dakpannen of andere plekken in de buitenste schil. De meeste eigenaren van die gebouwen merken daar helemaal niets van. Het betekent dus wel dat vleermuizen dicht bij ons wonen en we soms een vleermuis (in nood) tegen kunnen komen. Er zijn verschillende situaties waarbij verschillende stappen nodig zijn.
Er wonen (denk ik) vleermuizen in mijn huis
Als je het vermoeden hebt dat er vleermuizen in je huis wonen is dat eigenlijk een bijzonder gegeven. Vleermuizen kunnen zelf geen nestje maken zoals vogels of een holletje zoals een muis. Dat betekent dat ze dus ook geen schade veroorzaken. Heel soms vormen de uitwerpselen een beetje overlast. Om van de veel voorkomende zorgen wat weg te nemen hebben we wat opgesomd:
- vleermuizen 'hangen' alleen in bestaande ruimten: ze maken zelf geen ruimten, knagen niet aan materialen en maken geen nest;
- vleermuizen brengen geen parasitaire ziekten over op mensen of huisdieren. Vleermuizen hebben wel parasieten (bijvoorbeeld vleermuisluizen), maar deze zijn zo aangepast aan vleermuizen dat ze niet in jou of je huisdier geïnteresseerd zijn;
- vleermuizen planten zich heel langzaam voort: vleermuizen krijgen slechts 1 jong per jaar en niet alle vleermuizen krijgen jaarlijks een jong. Een kolonie groeit dus ook maar heel langzaam;
- vleermuizen vormen alleen kolonies in de kraamperiode (circa half mei-juli). Tijdens deze periode gebruiken ze meestal meerdere gebouwen als verblijfplaats. Ze zullen dus slechts kort in je huis aanwezig zijn;
- vleermuizen verspreiden zelden een geur; alleen als een grote kolonie een nogal ongelukkige plek uitkiest als kolonieplaats kan geuroverlast voorkomen.
Blijven de zorgen bestaan: neem dan contact op met een vleermuisdeskundige in de buurt. Hij of zij kan je vragen beantwoorden. In geval van overlast kan hij/zij kijken hoe de overlast kan worden gestopt, zonder de vleermuizen te schaden. Ga nooit zelf aan de slag om in- of uitvliegopeningen van vleermuizen dicht te maken. Behalve dat vleermuizen en hun verblijfplaatsen wettelijk beschermd zijn, is de kans groot dat door het dichtmaken de overlast groter wordt, of andere overlast ontstaat.
Er vliegt een vleermuis in de (slaap)kamer
In de tweede helft van de zomer vliegen de jonge vleermuizen mee met hun moeder en tantes om eten te zoeken. Ook laten de volwassen vleermuizen de nieuwe generatie de bekende verblijfplekken zien. Bijvoorbeeld bij die zoektocht of terug naar huis komt het heel soms voor dat een vleermuis een verkeerde afslag neemt, en per ongeluk in een woon- of werkruimte terechtkomt. Je treft dan bijvoorbeeld thuis, of op het werk, een rondvliegende vleermuis aan. Of een vleermuis die stilletjes aan de muur of in de gordijnen hangt. Blijf vooral rustig. Het is heel begrijpelijk dat zo’n rondvliegende vleermuis erg spannend is maar er is geen reden tot paniek. Je kunt de verschillende stappen nemen om de vleermuis weer buiten te krijgen. Lees ze allemaal op onze website.
Er ligt een vleermuis op de grond
In Nederland zijn meer dan 3 miljoen huiskatten. Naast de voor de hand liggende vogel valt ook de vleermuis ten prooi aan katten. Ook kan een vleermuis verzwakt zijn geraakt omdat een verblijfplaats is afgesloten. Tijdens warme periodes vormen uitdroging of oververhitting ook een probleem voor vleermuizen. Zomaar wat oorzaken die te bedenken zijn waarom je een vleermuis op de grond vindt of bij daglicht buiten zien hangen. Een vleermuis die op die manier gevonden wordt heeft hulp nodig. Raak de vleermuis nooit aan maar lees op onze website wat de beste stappen zijn.
Vleermuis gevonden, wat wel of niet te doen
Niet doen:
Hoewel hondsdolheid bij vleermuizen in Nederland heel erg zeldzaam is, moet je toch altijd voorzichtig zijn. Raak daarom het dier niet met je handen aan. Op de website van de Zoogdiervereniging is een pagina gewijd aan dit onderwerp. Het is ook belangrijk het dier niet aan zijn of haar lot over te laten. Er kan een kat of kind mee aan de haal gaan en de vleermuis heeft hulp nodig.
Wel doen:
Volg de instructies op de website van de Zoogdiervereniging. Kort samengevat betekent dat het dier veilig te stellen door een doosje of potje over de vleermuis te zetten, er een stevig stukje karton onder schuiven, en het geheel omdraaien. Lukt het niet, kijk dan of je wel een doosje over de vleermuis kunt zetten. Dan is het dier buiten bereik voor katten en vogels. Zie ook dit filmpje.
Ook kan het handig zijn om te zoeken naar een vrijwilliger of deskundige in de buurt.
Voor contact met een dierenambulance zijn deze websites te raadplegen:
Tekst: Erik Broer
Foto's: Erik Broer, Erik Korsten