Rode neusbeer
De rode neusbeer (Nasua nasua) is een middelgroot dagactief roofdier (orde Carnivora). Oorspronkelijk komt deze soort uit Zuid-Amerika. Buiten dat gebied heeft de rode neusbeer zich gevestigd op Mallorca. In Nederland komt de soort niet in het wild voor, maar hij wordt wel in kleine aantallen als huisdier gehouden. Verwacht wordt dat vrijgelaten of ontsnapte rode neusberen zich in ons land in het wild kunnen vestigen en voortplanten.
Uiterlijk
De rode neusbeer lijkt met zijn geringde staart op een wasbeer. Hij heeft echter een veel langere snuit dan een wasbeer. Wat betreft het formaat kan hij vergeleken worden met een vos, maar dan met kortere poten. De oren zijn rond en klein. De vachtkleur varieert van grijsachtig, oranjeachtig tot roodachtig bruin.
Afmetingen
lengte kop-romp: 43-58 cm
lengte staart: 42-55 cm
gewicht: 2-7 kg
Mannetjes worden groter en zwaarder dan vrouwtjes.
Leefgebied en verspreiding
Rode neusberen komen voor in een grote variatie aan (sub)tropische bossen, zowel in droge bossen als regenwoud en savannen. Ze komen voor in bossen tot op 2500 meter hoogte. De rode neusbeer komt met name voor in het laagland ten oosten van de Andes, van Columbia en de Guyanas in het noorden. De zuidgrens loopt door het noorden van Uruguay en Argentinië. Alleen in Chili komt de soort niet voor.
Leefwijze en voedsel
Rode neusberen zijn dagactief en leven en foerageren veel op de grond. Er wordt echter ook in bomen gefoerageerd. Daar wordt doorgaans ook de nacht doorgebracht. Het is een omnivoor die bij voorkeur leeft van insecten, schorpioenen, duizendpoten, spinnen en andere geleedpotigen. Bij afwezigheid hiervan eet de rode neusbeer ook fruit, planten (waaronder landbouwgewassen), vissen of kleine zoogdieren, het is dus een echte opportunist.
Territorium en verblijfplaats
Rode neusberen leven in groepsverband bestaande uit niet verwante volwassen vrouwtjes en hun jongen. Over territoriumgroottes is weinig bekend. Maar een neusbeergroep in Brazilië had een home range van 500 hectare. Ze kunnen nesten maken, maar gaan waarschijnlijk vaak gewoon op een dikke tak liggen.
Voortplanting en leeftijd
Tijdens het voorplantingsseizoen voegt zich een man bij de groep voor de bevruchting. Na de bevruchting verlaat de man de groep om een solitair leven te leiden. Na een draagtijd van 74 tot 77 dagen verlaat het vrouwtje de groep om 1 tot 7 jongen in een nest in een boom te werpen (gemiddeld 4). Na 5 tot 6 weken keert het vrouwtje met de jongen terug naar de groep. In het wild kunnen neusberen zo’n 7-10 jaar oud worden.
Bedreiging en bescherming
De rode neusbeer staat op de Unielijst Invasieve Exoten, wat betekent dat hij in de EU niet mag worden gehouden of verhandeld. Verder geldt voor lidstaten de plicht om in de natuur aanwezige populaties op te sporen, te verwijderen, of als dat niet lukt, zodanig te beheren dat verspreiding en schade zoveel mogelijk wordt voorkomen. Zie verder deze pagina van de NVWA. Er geldt een overgangsregeling voor mensen die dieren van de lijst houden op het moment van het ingaan van de lijst.
De redenen voor het plaatsen van de rode neusbeer op de Unielijst van EU-verordening 1143/2014 (letterlijk overgenomen van NVWA, 2019. Risicobeoordeling Rode neusbeer):
Effect op biodiversiteit / ecosysteem: Rode neusberen zijn omnivoren. Hun dieet bestaat uit amfibieën, kevers en fruit. Aan de kust jagen ze ook op broedende zeevogelsoorten. Op Mallorca komt de soort vooral voor in Natura 2000-gebieden, waar hij een risico vormt voor het behalen van de natuurdoelstellingen.
Effect op ecosysteemdiensten: Er zijn geen effecten op ecosysteemdiensten bekend.
Overige effecten: Neusberen eten landbouwgewassen en jagen op gehouden kippen en ander gevogelte. Neusberen zijn dragers van diverse ziekteverwekkers en parasieten die voor mens en dier schadelijk zijn, zoals lintwormen, nierwormen en teken.
Rode neusberen zijn dagactief en daardoor relatief eenvoudig waar te nemen.
Waarnemingen doorgeven
In Nederland is geen gevestigde populatie bekend. Af en toe ontsnapt er een dier.
De rode neusbeer staat op de Unielijst van EU-verordening 1143/2014.
Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Orde: Carnivora (Roofdieren)
Familie: Procyonidae (kleine beren)
Geslacht: Nasua
Soort: Nasua nasua