Amerikaanse voseekhoorn
De Amerikaanse voseekhoorn (Sciurus niger) komt van oorsprong voor in het oosten van Noord-Amerika. De soort wordt in Nederland niet veel gehouden in gevangenschap, maar in geval van ontsnapping of uitzetting is vestiging goed mogelijk.
Uiterlijk
De Amerikaanse voseekhoorn is groter en zwaarder dan de Europese rode eekhoorn en de grijze eekhoorn. Deze soort varieert nogal in kleur. Grofweg zijn er drie kleurfases, die vooral variëren met het (oorspronkelijke) leefgebied. In het noordoosten van Amerika is de soort vooral gemêleerd grijs met gelige onderdelen. Verder naar het westen worden de onderdelen roestbruin en in het zuiden is het dier donker gemêleerd tot zwart met een zilverkleurige buik en een witte snuit. De soort ruit een keer per jaar, in april/mei. Beide seksen zijn gelijk.
Afmetingen
kopromp: 26-37 cm
staart: 20-33 cm
gewicht: 500-1350 gram
Leefwijze en voedsel
De soort leeft meestal solitair, maar in gebieden met voldoende voedsel leven ze ook wel naast elkaar en delen ze (meestal met familie) soms een slaapplaats en/of een voorraadkamer. Het voedsel bestaat uit zaden, noten, paddenstoelen, groene dennenappels en mais. Incidenteel wordt dierlijk voedsel als insecten, eieren, jonge vogels en vis gegeten. De houdbare dingen, zoals noten en sommige zaden, worden verzameld in een voorraadkamer en op later tijdstip (bij voedselschaarste) weer opgegraven. Ze leven bij voorkeur op de grond, maar ook in de boomtoppen wordt naar voedsel gezocht.
Leefgebied en verspreiding
De soort komt van oorsprong voor in de oostelijke helft van de Verenigde Staten en wordt daar dan ook oostelijke voseekhoorn genoemd. De noordgrens ligt net in Canada, de zuidgrens net in Mexico. De soort breidt zich uit naar he noorden en westen, mede door introductie.
De Amerikaanse voseekhoorn houdt zich het liefst op in hardhout bomen aan de rand van een bos met open ondergroei. Hier vindt hij alles wat hij nodig heeft, zoals voedsel en onderkomen, en hij heeft goed uitzicht op de omgeving en vijanden. Verder worden ook heggen, oeverlandschappen of gemengd bos gebruikt.
Territorium en verblijfplaats
De Amerikaanse voseekhoorn gebruikt bij voorkeur boomholten om in te slapen. Bij schaarste maakt hij ook een bolvormig nest (van ongeveer 30 cm doorsnee) in een boom tussen de vork van een tak, hoog boven de grond. Het nest wordt gemaakt van twijgen en bladeren van de boom waar het in gebouwd wordt en valt vaak nauwelijks op. Een volwassen dier houdt er meestal ongeveer zes verblijfplaatsen op na. De grootte van het territorium varieert nogal (van 0,9 tot 42,8 ha), afhankelijk van de voedselsituatie en fragmentatie van het geschikte leefgebied. Territoria overlappen elkaar wel, alleen het belangrijkste deel wordt echt verdedigd. Verblijfplaatsen worden soms gedeeld, echter met weinig sociaal contact.
Voortplanting en leeftijd
De voortplanting gebeurt in twee pieken per jaar. In het gebied van oorsprong is dat november-februari en april-juli. Slechts weinig vrouwtjes produceren twee nesten.
De vrouwtjes zijn slechts korte tijd (minder dan een dag) vruchtbaar. Ze wordendan op de voet gevolgd en besnuffeld door meerdere mannetjes. Het zijn de dominante mannetjes die het meeste kans maken om te paren, maar als een vrouwtje hun agressie wil ontvluchten maken mannetjes lager in rang ook een kans. Het zaad vormt een soort plug, maar deze wordt door het vrouwtje verwijderd, zodat ze met meerdere mannetjes kan paren. Na 44 of 45 dagen wordt een nest van gemiddeld 2 of 3 (maximaal 7) jongen geboren in een boomholte of bladernest. De jongen zijn naakt, doof en blind bij de geboorte. Ze komen uit het nest na 6-8 weken en worden gezoogd tot 12 weken. Kort daarna verlaten ze hun geboorteplek, op zoek naar een eigen plekje. Ze zijn pas volgroeid met een jaar, en krijgen meestal dan ook pas zelf jongen.
In het wild is de levensverwachting van een mannetje 8,3 jaar, van een vrouwtje 12,6 jaar. In gevangenschap kunnen ze wel 18 jaar worden. Veel dieren halen echter de volwassen leeftijd niet.
Geluid
Het meest voorkomende geluid is een reeks blafgeluiden.
Het alarmgeluid is een snelle reeks middelhoge blafgeluiden, vaak gevolgd door lange hoge huilgeluiden. De lichaamshouding speelt een belangrijke rol in de communicatie. De tanden worden ontbloot als teken van agressie.
Waarnemingen doorgeven
Exotische eekhoorn waargenomen? Geef hem door via dit meldpunt.
Rode Lijst NL (2020): niet vermeld
Rode Lijst NL (2009): niet vermeld
Rode Lijst NL (1994): niet vermeld
Wnb: niet vermeld
Habitatrichtlijn (1992): niet vermeld
Conventie van Bern (1982): niet vermeld
- Nederlands Soortenregister
- Wetgeving en beleid
- IUCN Red List
- Standpunt exoten
Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Orde: Rodentia (Knaagdieren)
Familie: Sciuridae (Eekhoorns)
Geslacht: Sciurus
Soort: Sciurus niger
-
2021 Kijk op Exoten
Kijk op Exoten 35
-
2017 Kijk op Exoten
Kijk op Exoten 19
-
2016 Kijk op Exoten
Kijk op Exoten 16
-
2015 Kijk op Exoten
Kijk op Exoten 11