Goudjakhals rukt op, nu ook in Friesland gesignaleerd

Op 12 februari jongstleden is in gemeente Friese Meren een goudjakhals gesignaleerd. Het is de zevende keer dat een goudjakhals wordt waargenomen in Nederland. Eerder was dit het geval in Gelderland, Drenthe, Groningen en Utrecht. De goudjakhals is een beschermde hondachtige die vooral jaagt op muizen. Er is in Nederland nog geen beleid ontwikkeld rondom de goudjakhals.

De waarneming is gedaan door de Friese zoogdierexpert Harrie Bosma. Om zeker te zijn om welk zoogdier het hier betrof, is het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging gevraagd om bevestiging. Op basis van hun onderzoek werd dezelfde conclusie getrokken. Voor zover bekend betreft dit de eerste waarneming van een goudjakhals in Fryslân.

De goudjakhals

De goudjakhals (bijnaam: rietwolf) is een hondachtig roofdier die zich in natte en droge gebieden thuis voelt. De goudjakhals zit qua grootte tussen de vos en wolf in (klik hier voor een tabel met kenmerken). De vachtkleur is doorgaans zandkleurig tot rossig grijsgeel met een gouden glans en een zwarte staartpunt, maar verschilt per streek, seizoen en leeftijd. Goudjakhals is kleiner en slanker dan de wolf met kortere poten en spitsere snuit, en een altijd omlaag hangende korte staart. Het dieet van deze opportunist bestaat voor zo’n 80% uitkleinere zoogdieren (vooral muizen, ratten en konijnen). Opportunistisch kan de goudjakhals ook eten van kadavers, jonge hoefdieren, vogels, vissen, amfibieën, insecten en plantaardig materiaal als fruit en bessen. Dit is afhankelijk van het seizoen. Zo wordt verwacht dat de goudjakhals zal jagen op ruiende ganzen, waardoor de goudjakhals lokaal een rem kan zetten op ganzenpopulaties.
 

Goudjakhals komt naar Nederland

Sinds 2016 wordt de soort in Nederland waargenomen. Voor zover bekend betreft de Friese vondst de 7e geregistreerde waarneming van Nederland en is de vijfde provincie waar zijn aanwezigheid is vastgesteld.

De goudjakhals heeft vanuit zuidoost Europa zijn leefgebied uitgebreid richting het noorden en het westen van Europa. Dit komt door onder andere door de beschermde status binnen Europese natuurwetgeving. De goudjakhals is namelijk een beschermde soort op basis van bijlage V van de Europese Habitatrichtlijn. Ondanks de beschermde status van de goudjakhals in de Europese natuurwetgeving, is er nog geen beleid ontwikkeld in Nederland op deze diersoort. Hierdoor is het mogelijk dat er meer goudjakhalzen in Nederland aanwezig zijn dan dat nu bekend is.
 

Leefgebied van de goudjakhals

Goudjakhals kan worden waargenomen in uiteenlopende landschappen. De voorkeur gaat uit naar beboste gebieden met open plekken, maar het dier gedijt ook goed in moerasgebieden (vandaar de bijnaam rietwolf), landbouwgebieden en in de nabijheid van menselijke bewoning. Goudjakhalzen zijn niet gevaarlijk voor mensen. Wel vermijden goudjakhalzen wolven aangezien wolven goudjakhalzen zien als concurrent en ze om die reden doden. De gebieden waar wolven leven zullen goudjakhalzen niet snel gebruiken als leefgebied. Het is mogelijk dat de goudjakhals ook dit effect heeft op de vos, maar hier is onvoldoende over bekend.
 

Onzichtbaar bestaan

Hoe lang het dier al in het gebied gezeten heeft en nog aanwezig is, is onbekend. Van goudjakhals is bekend dat zij er een vrij onopgemerkte leefwijze op na kunnen houden. Ook in de gemeente Friese Meren is de aanwezigheid – tot cameravondst- onopgemerkt gebleven. Uit de regio en directe omgeving zijn ook geen andere (schade)meldingen bekend van de goudjakhals.
 

Kijk voor meer informatie:

BIJ12 over de goudjakhals
De Zoogdiervereniging over de goudjakhals
Een waarneming van een goudjakhals doorgeven kan via het Wolvenmeldpunt.