Achteruitgang egels aanleiding grootste ‘Egeltelling’.
15 september 2009
Volgens recente gegevens ziet er naar uit dat er bijna de helft minder egels zijn in Nederland dan halverwege de jaren negentig. Deze gegevens zijn echter niet hard genoeg om definitieve conclusies te kunnen trekken. Daarom roept de Zoogdiervereniging de Nederlanders op om het weekend van 18,19 en 20 september mee te doen aan de grootste ‘Egeltelling’ ooit gehouden. Tijdens het Nationale Egelweekend worden daarnaast allerlei activiteiten gehouden waar de egel centraal staat (zie www.jaarvandeegel.nl).
Trend is ‘achteruitgang’
In de grafiek hierboven de trend van de egel de afgelopen jaren uit het Meetnet dagactieve zoogdieren*. Dat zijn waarnemingen van zoogdieren gedaan door vrijwilligers van SOVON tijdens onderzoek naar broedvogels op vaste locaties verspreid door Nederland. Zij registreren de egels die zij tijdens deze tellingen zien. Wat opvalt is dat de laatste jaren ongeveer de helft minder egels zijn waargenomen dan in de periode 1994-1996. In termen van de onderzoekers: ‘de egel is over de periode 1994-2008 volgens de tellingen significant afgenomen (n=154)’.
Grootste ‘egeltelling’
Omdat de gegevens onvoldoende hard zijn om definitieve conclusies te kunnen trekken over de achteruitgang –en daarmee bijvoorbeeld ook om te kunnen zeggen of de egel op de Rode lijst van bedreigde zoogdieren moet komen- wordt de onderzoekscampagne Jaar van de Egel** gehouden. Centraal daarin staat het Egelweekend van 18,19 en 20 september.
De grootste ‘Egeltelling’ ooit bestaat uit diverse onderdelen waaraan de Nederlanders mee kunnen doen. Als veel mensen meedoen krijgt de Zoogdiervereniging een goed beeld waar egels nog voorkomen en waar niet meer. Samen met de gegevens die de E-teamleden leveren (negentig forenzen die een jaar lang op een bepaalde route egelwaarnemingen doorgeven) ontstaat zo een goed beeld van de egels anno 2009.
Naar egels speuren
De Zoogdiervereniging vraagt mensen om dit weekend extra goed op te letten bijvoorbeeld bij het uitlaten van de hond. Of eens extra de tuin, het veld, of het park in te lopen om naar egels te speuren. Bij schemer en daarna kunnen egels gezien worden. En wie een egelvriendelijke tuin heeft (open en groen) kan ze ook op bezoek krijgen. Een drinkschaal (water), egelvoer (of bijvoorbeeld kattenvoer, geen melk!) trekt ze vaak aan. Of mensen die dat doen, ook echt egels zien in het Egelweekend is natuurlijk maar de vraag. Een garantie voor succes kan de Zoogdiervereniging helaas niet geven. Dat is afhankelijk van heel veel factoren waarvan de hoeveelheid egels die er is, natuurlijk een heel belangrijke is.
Mensen die egels zien, kunnen dat doorgeven op het meldpunt op www.jaarvandeegel.nl Dat kunnen ook eerdere ontmoetingen met egels zijn, zolang het maar in 2009 was. Het gaat om levende en dode egels. Door middel van alle meldingen krijgen de onderzoekers van de Zoogdiervereniging een nauwkeurig beeld waar anno 2009 nog egels voorkomen en waar misschien niet meer. Dat er misschien meer mensen dezelfde egel zien en doorgeven, is geen enkel probleem want het gaat bij dit onderdeel van het onderzoek om een nauwkeurig beeld van de verspreiding van de egels niet om het aantal. Er is dus geen dubbeltelling.
Geen egels gezien?
De Zoogdiervereniging wil ook weten als mensen nooit meer egels in hun tuin zien. Daarom is er tijdens het Egelweekend een pagina op de site waar mensen door kunnen geven waar ze wonen en wanneer ze voor het laatst een egel in hun tuin zagen. Want ook het niet meer zien van egels, levert waardevolle informatie. Hiervan maken de onderzoekers van de Zoogdiervereniging een kaart met rode stippen waar de egel niet meer wordt waargenomen. In Engeland is dat al eens gedaan en leverde het belangrijke informatie op.
* Het meetnet Dagactieve zoogdieren is onderdeel van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM). Het CBS levert een bijdrage aan het meetnet door een deel van de telgegevens in te voeren en de indexen te bepalen. SOVON levert een bijdrage door het onderhoud van de website waarop tellers de zoogdiertellingen digitaal door kunnen geven en het verzamelen en doorsturen van telformulieren. De Directie Natuur - Gegevensautoriteit Natuur, onderdeel van het Ministerie van LNV, maakt het meetnet financieel mogelijk.
**De onderzoekscampagne Jaar van de Egel is een initiatief van de Zoogdiervereniging en wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van LNV en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Op www.jaarvandeegel.nl ziet u een overzicht van de activiteiten tijdens het Egelweekend.