De zee-eenhoorn in kaart gebracht

Boekrecensie: De zee-eenhoorn in kaart gebracht. Zee-eenhoorns in woord en beeld in de middeleeuwen en vroegmoderne tijd. M.M. Zijlstra-Mondt 2019. Proefschrift. Universiteit Leiden. 369 pagina’s. ISBN 978-94-6332-431-1.

Op 10 januari 2019 promoveerde de tandarts-orthodontist en kunsthistorica aan de universiteit van Leiden op een opmerkelijk, en lijvig, proefschrift over de zee-eenhoorn. De eenhoorn is vooral een mythologisch schepsel. Er wordt in historische beschrijvingen onderscheid gemaakt tussen de (land-) eenhoorn en de zee-eenhoorn. Het bestaan van de land-eenhoorn wordt vanaf de zestiende eeuw, vooral door het ontbreken van fysiek bewijs, toenemend betwijfeld. Wat de land-eenhoorn vooral onderscheidde van een paard was de gedraaide hoorn op het voorhoofd van het fabeldier. Aan deze hoorn werden bijzondere (geneeskrachtige) eigenschappen toegeschreven. Waarnemingen en beschrijvingen van zee-eenhoorns (narwal – Monodon monoceros) verlegden de aandacht van de land-eenhoorn naar de zee-eenhoorn, zeker nadat....