Informatie over de egel

Egels staan niet op de rode lijst, wel zijn ze opgenomen in de Omgevingswet. Deze wet zorgt ervoor dat egels niet verstoord, gevangen of gedood mogen worden. Ook mag je de nesten, holen of andere voortplantings- of verblijfplaatsen, niet verstoren.

Het gaat niet goed met de egel in Nederland, sinds 1994 is een afname in aantallen te zien. Dit komt vermoedelijk door afname van biodiversiteit (en dus voedsel) en aanhoudende droge periodes in de zomer. Een afname van egels is een signaal voor ons om te kijken hoe het gaat met de populaties in Nederland. De Egeltelling is een belangrijk instrument om te monitoren hoe het gaat met de populaties. Als het slecht gaat met de egelpopulaties kunnen we actie ondernemen en er voor zorgen dat de populatieaantallen weer de goede kant op gaan.

Het kan zijn dat egels door de droogte minder makkelijk aan hun voedsel komen zoals bij insecten die onder de grond leven. Daarnaast kunnen egels door droogte niet goed bij water komen, wat erg belangrijk is voor hun overleving.

De egel komt overal in Nederland voor, kijk voor een volledig overzicht op verspreidingsatlas.nl. Van nature houdt een egel van bosranden, struiken en houtwallen. De egel is een echte cultuurvolger en woont vaak in een bebouwde omgeving, hij profiteert van mogelijkheden die de mens biedt.

Egels eten uitsluitend dierlijk voedsel, het zijn echte insectivoren. Kieskeurig zijn ze niet; ze eten wormen, jonge of dode muizen, padden, pissebedden, eieren, slakken, oorwurmen, spinnen, larven, wespen en bijen. Ze kunnen zelfs tot 40 slakken per nacht eten.

Naast dat egels schattige en leuke dieren zijn die je niet wilt missen in de natuur, is de egel een belangrijke soort in Nederland. De egel is belangrijk voor biodiversiteit, omdat de soort meerdere functies heeft in het ecosysteem. Een voorbeeld hiervan is dat egels voornamelijk rupsen, slakken en anderen insecten eet, en ze daardoor de perfecte insectenbestrijding zijn in de tuin. Egels zorgen dus voor een natuurlijk evenwicht.

Dassen, roofvogels, honden en vossen zijn natuurlijke vijanden van de egel. De grootste bedreiging van de egel is de mens; door auto’s, robotmaaiers en bestrijdingsmiddelen overleven veel egels het niet. Ook biologische bestrijdingsmiddelen zijn gevaarlijk voor een egel.

Egels leven vooral in de nacht. Ze kunnen niet zoveel zien, waardoor ze voornamelijk afhankelijk van hun gehoor en reukvermogen zijn. Vanaf het moment dat de zon onder gaat, wordt de egel actief en gaat deze opzoek naar voedsel. Omdat de egel weinig kan zien, gebeuren daardoor ook veel ongelukken omdat egels op de weg terecht komen.

In de winter kunnen egels weinig voedsel vinden. De insecten die zij eten kruipen in de winter weg. Om zoveel mogelijk energie te besparen gaan de egels in een winterslaap. De winterslaap vindt plaats tussen november en mei. Egels gebruiken hun vetpercentage als isolatie tegen de kou. Tijdens deze winterslaap wordt de egel ongeveer eens per twee weken even wakker om nieuw voedsel te vinden en zijn behoeftes te doen. Tijdens de winterslaap verliezen egels ongeveer 30% lichaamsgewicht.

De egel heeft kenmerkende stekels welke als verdediging gebruikt worden tegen natuurlijke vijanden. Een volwassen egel heeft maar liefst rond de 7000 stekels.

Egels kunnen wel 6 jaar oud worden.

Nee, egels hebben wel een vast leefgebied van enkele tientallen hectare, maar deze wordt niet verdedigd tegen ‘indringers’. Leefgebieden kunnen elkaar dus overlappen. Egels kunnen per nacht enkele kilometers afleggen.

Door de Egeltelling kunnen we zien hoe het met de egels in ons land gaat. We krijgen een duidelijk beeld van waar egels leven, hoeveel er zijn en of ontwikkelingen invloed hebben op de egelpopulaties in ons land. Denk bijvoorbeeld aan een droge of juist hele natte zomer.

Tijdens het jaar van de egel in 2009

Tuinen zijn een belangrijk leefgebied geworden voor egels. Ook in jouw tuin kun je de egel helpen! Allereerst is het belangrijk dat de egel toegang heeft tot jouw tuin, dat kan door de schuttingdeur iets te verhogen of door een gat te maken in jouw schutting of heg. Belangrijk is dat deze toegang minimaal 13x13 cm is.

Egels eten insecten. Een bakje kattenbrokken neerzetten kan de egel helpen, maar nog beter is het als de egel zelf zijn natuurlijke voedsel in jouw tuin kan vinden. Het is daarom belangrijk om jouw tuin insectvriendelijk te maken. Inheemse bloemen(mengsels) en struiken trekken insecten aan en vormen tegelijkertijd een goede schuilplek. Om de egel een extra handje te helpen kun je een bakje met kattenbrokjes neerzetten en een schaaltje met water. Zorg wel dat de brokjes schoon en droog blijven.

Ruim het snoeisel uit de tuin ook niet direct op, maar maak hier een rommelig hoekje van in een rustig stukje van je tuin. Je kunt hiervoor takken, bladeren en boomstronken gebruiken. Egels kunnen deze hoekjes gebruiken om te schuilen of zelfs om te overwinteren.

Een andere optie is om een egelhuisje in de tuin te plaatsen. Deze kun je zelf maken van onbehandeld hout, maar je kunt ook een kant-en-klaar variant kopen. De huisjes hebben een ingang nodig van 13x13 cm, zodat roofdieren de egel niet kunnen verstoren.

Wil je de egel nog beter helpen? Probeer buren te overtuigen om ook hun tuin egelvriendelijk te maken. Zo maken jullie het samen voor de egel makkelijker.