Piek in meldingen van tweekleurige vleermuis

Tweekleurige vleermuis (bron: Erik Broer)
Tweekleurige vleermuis (bron: Erik Broer)

Hoewel de tweekleurige vleermuis in Nederland erg zeldzaam is, zien we dit najaar een bovengemiddeld aantal waarnemingen. Dit houdt direct verband met de opmerkelijke eigenschap van deze soort om na hun lange migratiereis aan de buitenkant van een gebouw te blijven hangen, zonder zich te verstoppen.

Waarom hangt deze vleermuis vaak aan gebouwen?

Veel mensen zien de tweekleurige vleermuis hangen en denken dan dat er iets met het dier aan de hand is. Voor deze vleermuissoort is dat echter meestal niet het geval; de vleermuis is simpelweg aan het uitrusten van zijn lange reis naar Nederland. Het is onbekend waarom deze soort niet de moeite neemt zich te verstoppen; misschien vertrouwt hij op zijn schutkleur of neemt hij het risico van eventuele predatie door een vogel of kat voor lief en is op krachten komen zijn eerste prioriteit. De Zoogdiervereniging raadt aan de situatie in de gaten te houden en een foto te maken. Als de vleermuis langere tijd blijft hangen, kan er contact worden opgenomen met een vleermuisdeskundige. Hoe u dat kunt doen, leest u onderaan dit artikel.

Een zeldzame soort

De tweekleurige vleermuis (Vespertilio murinus) is één van de vleermuissoorten waarvan we kunnen zeggen dat hij in Nederland erg zeldzaam is. Deze soort heeft zijn verblijfplaatsen in onze regio in gebouwen en er zijn slechts enkele tweekleurige vleermuisverblijfplaatsen in Nederland bekend. Van de tweekleurige vleermuis weten we dat hij grote afstanden kan afleggen tussen zomer- en winterverblijfplaats. Nederland is hierin het meest westelijke deel van zijn verspreidingsgebied. Het is vrij gebruikelijk dat in het najaar meldingen binnenkomen van tweekleurige vleermuizen die aan gebouwen hangen. Het is wel opmerkelijk dat er dit jaar een bovengemiddeld aantal waarnemingen is. De reden hiervan is onbekend.

De charmante tweekleurige vleermuis

Voor veel mensen vormen vleermuizen een onbegrepen en soms zelfs enge soortgroep; het zijn zoogdieren met vleugels, ze zijn 's nachts actief en hebben een grillige manier van vliegen. Als er al een vleermuissoort is die de beeldvorming van vleermuizen positief kan beïnvloeden is het wel de tweekleurige vleermuis, met zijn bijzondere uiterlijk. Hij bezit een donkere snoet waarbij de grote, helderzwarte ogen een duidelijke plek hebben en oren die aaneengesloten aan de kaak fier omhoogsteken. Maar het belangrijkste kenmerk van deze vleermuis is zijn vacht. Met een chique ‘coupe soleil’ heeft deze soort een duidelijk onderscheidende vacht ten opzichte van andere soorten in Nederland. De buikzijde van de vacht is crèmewit, vanuit het midden helder en naar de randen donker overlopend. Zijn rugvacht heeft een prachtige donkere onderlaag met de karakteristieke witte punten.

Tweekleurige vleermuis (bron: Erik Broer)
Tweekleurige vleermuis (bron: Erik Broer)

Gedrag

Het jachtgedrag van een tweekleurige vleermuis is ongeveer gelijk aan dat van twee andere vleermuissoorten, de laatvlieger en de rosse vleermuis. Ze eten ook hetzelfde voedsel: (dans)muggen, kokerjuffers, nachtvlinders en andere vliegende insecten. Qua afmeting zit hij net onder deze soorten, maar hij is wel een flink stuk groter dan bijvoorbeeld de gewone dwergvleermuis, de meest algemene soort in Nederland.

De tweekleurige vleermuis is ook een soort die in de winter actief kan zijn. Hierbij valt vooral het baltsen van de mannetjes op; vanaf hoge gebouwen proberen ze met geluiden de vrouwtjes het hof te maken. In het voorjaar krijgen de vrouwtjes geregeld twee jongen. Bij de meeste Nederlandse vleermuissoorten wordt slechts één jong geboren.

Waarnemingen

Bij vleermuisonderzoek wordt vaak een vleermuisdetector gebruikt om het ultrasone geluid op te nemen. Deze geluiden worden vervolgens geanalyseerd. Voor een betere interpretatie wordt het opgenomen vleermuisgeluid dan 10x vertraagd afgespeeld. Enkele jaren geleden maakte de Zoogdiervereniging dit filmpje waarin het baltsgeluid van de tweekleurige vleermuis goed te horen is.

Vind je een vleermuis in nood? Bel dan de dierenambulance of een vleermuisdeskundige in de buurt. Voor advies zie: https://vleermuis.net/hulp/vleermuis-gevonden
Voor de vleermuisdeskundige in Nederland zie: https://vleermuis.net/hulp/hulp-per-provincie

Tekst en foto's: Erik Broer, Zoogdiervereniging