Bechsteins vleermuis

Leefwijze vleermuizen algemeen

Vleermuizen vormen een soortenrijke groep van actief vliegende zoogdieren, die in staat zijn hun voedsel te vangen in het nachtelijk luchtruim. Ze gebruiken hierbij echolocatie (sonar) om te navigeren en hun voedsel te lokaliseren. Alle in Nederland voorkomende soorten vleermuizen houden een winterslaap van oktober-november tot maart-mei. Tijdens de winterslaap worden de lichaamsfuncties (spijsvertering, hartslag) van de vleermuis tot een minimum teruggebracht en de lichaamstemperatuur sterk verlaagd, waardoor de vleermuis weinig energie verbruikt en kan overleven op de verbranding van lichaamsvet. In het voorjaar worden de jongen geboren en grootgebracht door groepen vrouwtjes in kraamkolonies. De mannetjes verblijven overdag alleen of in kleine groepjes in hun zomerverblijven. Rond zonsondergang verlaten vleermuizen hun verblijven om op insecten of andere geleedpotigen te gaan jagen. Vooral in de nazomer en herfst komen vleermuizen in groepen bij elkaar op bepaalde locaties om te zwermen. Aan dit intense, sociale gedrag, waarover nog steeds veel onduidelijkheid bestaat, worden vooral twee functies toegedicht. Ten eerste vindt paring plaats op en rond deze locaties, waarbij genetische uitwisseling plaatsvindt tussen dieren afkomstig van verschillende kolonies. Daarnaast lijkt het zwermen een functie te hebben bij de inspectie van en informatieoverdracht tussen adulte dieren, en mogelijk ook tussen adulte en jonge dieren, over geschikte winterverblijven. In het najaar, voorafgaand aan de winterslaap, vetten vleermuizen op, zodat zij voldoende vetvoorraad hebben om de winterslaapperiode door te komen. Vrouwelijke vleermuizen slaan het sperma op tot in het voorjaar, wanneer de daadwerkelijke bevruchting van de eicel plaatsvindt.

Habitat

Bechsteins vleermuis wordt beschouwd als een indicatorsoort van oude bossen. Hij heeft een voorkeur voor structuurrijke loofbossen. Ook in boomgaarden jaagt hij, en soms in stallen.

Voedsel

Het voedsel bestaat voor een groot deel uit niet-vliegende insecten, vooral nachtvlinders, kevers en tweevleugeligen. Daarnaast spinnen, oorwormen, rupsen en andere geleedpotigen die op dat moment te vinden zijn.

Jachtgedrag

Bechsteins vleermuis jaagt op 1-5 meter hoogte, dicht bij de vegetatie of de bodem. Soms jagen ze rond boomkronen. Ze vangen hun prooien van bladeren of takken, in mindere mate vanaf de bodem. Bechsteins vleermuis heeft een fladderende vlucht en vliegt behendig in kleine ruimten. Ze kunnen zeer langzaam vliegen en stilstaand fladderen.

Verblijfplaatsen

• Zomerverblijf
  Zomerverblijven bevinden zich in boomholten en vleermuis- en vogelkasten, zelden in gebouwen. Vrouwtjes verblijven in kraamkolonies van 10-30 dieren, die iedere paar dagen verhuizen. Solitaire dieren verblijven ook in groeven, grotten en achter loshangende boomschors.
• Winterverblijf
  's Winters wordt Bechsteins vleermuis gevonden in (ijs)kelders, groeven, grotten en soms in boomholten. Meestal hangen de dieren solitair in hun winterverblijven. De winterverblijven bevinden zich op korte afstand van de zomerverblijven.

Voortplanting

De paring vindt plaats op zwermlocaties in de periode augustus-oktober. De geboortes vinden plaats vanaf begin juni. Na 3 tot 4 weken zijn de jongen vliegvlug.

Leeftijd

De waargenomen maximale leeftijd bedraagt 19 jaar voor vrouwtjes en 21 jaar vor mannetjes. Weinig dieren worden in het wild echter ouder dan 11 jaar.

Natuurlijke vijanden

Uilen (vooral bosuil en kerkuil) en roofvogels (boomvalk, sperwer) pakken soms vleermuizen in de vlucht, vaak in de buurt van de verblijfplaats. In of bij de verblijfplaatsen worden vleermuizen soms gepredeerd door huiskatten en steenmarters. Vleermuizen in winterslaap kunnen ook ten prooi vallen aan bosmuizen.