Baardvleermuis

De baardvleermuis (Myotis mystacinus) is een kleine soort met een spanwijdte van 19 tot 22,5 cm. De oren van de baardvleermuis zijn kort, donkerbruin en lopen vrij spits toe.
Uiterlijke kenmerken
De baardvleermuis (Myotis mystacinus) is een kleine soort van 4 tot 8 gram met een spanwijdte van 19 tot 22,5 cm. Hij heeft een lichte, grijzige buikvacht en een donkerbruine tot geelbruine rugvacht. De snoet en de onderarmen zijn donkerbruin tot zwart. De oren van de baardvleermuis zijn kort, donkerbruin en relatief spits uitlopend. De tragus van de baardvleermuis reikt bijna tot de helft van het oor en heeft een spitse punt.
Afmetingen
gewicht: 4-8 gram
spanwijdte: 19-22,5 cm
Gelijkende soorten
De baardvleermuis wordt ook wel de gewone baardvleermuis genoemd. Dit om hem te onderscheiden van de Brandt's vleermuis (Myotis brandtii), die ook wel grote baardvleermuis wordt genoemd. Deze twee soorten zijn bij zichtwaarnemingen en met de batdetector niet of zeer moeilijk van elkaar te onderscheiden. Tot nu toe zijn beide soorten alleen op grond van gebitskenmerken en bij mannetjes aan de vorm van de penis met zekerheid van elkaar te onderscheiden. Zie een vleermuizen- of zoogdiergids voor meer informatie over deze determinatiekenmerken.
Habitat
Baardvleermuizen worden vooral aangetroffen in bossen, aan bosranden en in kleinschalige gesloten landschappen. Daarbij jagen ze vooral in open ruimtes, zoals boven paden, beken, open plekken en langs houtwallen. Meer dan de andere soorten jaagt hij ook in of bij naaldbos.
Jachtgedrag
Het merendeel van de dieren jaagt binnen een afstand van 1 tot 3 km van de verblijfplaats. De baardvleermuis vliegt bij voorkeur langs lijnvormige structuren in het landschap. Tijdens het jagen vliegen baardvleermuizen vaak dezelfde trajecten boven paden of langs bosranden of vliegen ze steeds dezelfde rondjes boven een open plek. Baardvleermuizen vangen insecten uit de lucht zonder veel van de vliegbaan af te wijken. Het zijn vooral kleinere prooidieren zoals dansmuggen, langpootmuggen, steenvliegen, haften, kleine libellen, kevers en nachtvlinders. Baardvleermuizen keren tijdens de nacht zelden terug naar hun verblijfplaats, maar rusten tijdens de jacht regelmatig uit door ergens aan een boomstam of tak te gaan hangen.
Verblijfplaatsen
- Zomerverblijf
De baardvleermuis bewoont in de zomer bomen, nest- of vleermuiskasten, zolders, of de ruimte achter gevelbetimmeringen en vensterluiken van gebouwen. Kraamkolonies bereiken groottes van 10 tot 100 individuen. - Winterverblijf
Als winterverblijf worden vooral ondergrondse ruimten gebruikt: mergelgroeven, bunkers, forten, vestingwerken, oude steenfabrieken, ijskelders en (kasteel)kelders. De winterslaapstrategie lijkt die van de stabiele slaper te zijn, waarbij relatief lage temperaturen verdragen worden. De winterslaap duurt van oktober tot maart of april.
Geluid
FM signalen van 75-30 kHz. Piekfrequenties rondom 45 kHz. Pulsduur 2,5-3 ms. Pulsreeks van 90-100 ms (ca. 10-11 pulsen/sec). Reikwijdte 5-20 m.
Waarnemingen doorgeven
- Rode Lijst NL Zoogdieren (2020): thans niet bedreigd
- Staat van Instandhouding (2018): matig ongunstig
- Staat van Instandhouding (2013): gunstig
- Rode Lijst NL Zoogdieren (2009): thans niet bedreigd
- Rode Lijst NL Zoogdieren (1994): onvoldoende gegevens
- Wet natuurbescherming: Europees beschermd (art. 3.5 t/m 3.9)
- Habitatrichtlijn (1992): bijlage IV
- Conventie van Bern (1982): appendix II
- Nederlands Soortenregister
- IUCN Red List
Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Orde: Chiroptera (Vleermuizen)
Familie: Vespertilionidae (Gladneuzen)
Geslacht: Myotis
Soort: Myotis mystacinus
-
2023 Rapportages onderzoek (pdf)
Advies modellen ecologische verbindingszones, Provincie Gelderland
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
The monitoring of hibernating bats in marl quarries in the period 1979–2020
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Lutra Special 65 (1)- Preface
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Hibernating bats in Flemish marlland: an overview of the period 1989-2020
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Hibernating bats along the Dutch coast
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
A hibernating greater horseshoe bat (Rhinolophus ferrumequinum) in the mainland coastal dunes of Zuid-Holland
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Automated long-term registration of bat activity at Fort Steendorp (Flanders, Belgium)
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Hibernating bats in the Amsterdamse Waterleidingduinen
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Hibernating bats in the Netherlands in 1986-2020, based on the National Monitoring Scheme of Bat Hibernacula
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Eighty years of hibernation surveys: from banding to monitoring and protection
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Hibernating bats at Klein Heidekamp (Schaarsbergen, Arnhem, the Netherlands)
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Bats in the Voorberg and the Jezuïetenberg
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Een overwinterende grote hoefijzerneus (Rhinolophus ferrumequinum) in de vastelandsduinen van Zuid-Holland
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Geautomatiseerde langetermijnregistratie van vleermuisactiviteit in Fort Steendorp (Vlaanderen, België)
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Overwinterende vleermuizen op Klein Heidekamp (Schaarsbergen, Arnhem)
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Overwinterende vleermuizen in de Amsterdamse Waterleidingduinen
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Vleermuizen in de Voorberg en de Jezuïetenberg
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Overwinterende vleermuizen langs de Nederlandse kust
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Overwinterende vleermuizen in Vlaams mergelland: een overzicht over de periode 1989-2020
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Monitoring van overwinterende vleermuizen in mergelgroeven in de periode 1979–2020
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Overwinterende vleermuizen in Nederland in 1986-2020 op basis van het NEM Meetprogramma Wintertellingen Vleermuizen
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Voorwoord Lutra Special overwinterende vleermuizen
-
2022 Losse artikelen - Lutra (pdf)
Tachtig jaar vleermuiswintertellingen: van ringen naar monitoren en beschermen
-
2022 Tijdschrift Lutra (pdf)
Lutra 65-1 2022
-
2021 Tijdschrift Zoogdier (digitaal)
Zoogdier / jaargang 32 / nr.1 / voorjaar 2021
-
2017 Rapportages onderzoek (pdf)
Citizen science onderzoek naar de bedreigde baardvleermuis in de aardappelkelder van Kamp Westerbork