2025 is het Jaar van de woelmuis

Rosse woelmuis (bron: Jan-Freerk Kloen)
Rosse woelmuis (bron: Jan-Freerk Kloen)

Dé woelmuis bestaat natuurlijk niet. In Nederland leven wel vijf soorten woelmuizen. Waaronder hele algemene soorten zoals de veldmuis, maar ook de zeer zeldzame noordse woelmuis. De Zoogdiervereniging vraagt in 2025 aandacht voor alle verschillende woelmuissoorten en laat zien hoe leuk, bijzonder en nuttig deze kleine zoogdieren zijn.

Waarom het Jaar van de woelmuis?

Woelmuizen spelen een grote rol in onze natuur. Waarom en hoe is bij veel mensen onbekend. Daarom laat de Zoogdiervereniging in 2025 zien waarom woelmuizen belangrijk zijn, hoe je ze kan herkennen en waar je welke soort kan aantreffen. De ene soort houdt van 'ruig', de ander van groots en weids, de volgende juist van kleinschalig en knus. Dit jaar kom je het allemaal te weten. 

Het belangrijkste is wellicht dat woelmuizen het voornaamste voedsel zijn voor veel roofdieren en roofvogels. Vrijwel alle roofdieren en roofvogels zijn afhankelijk van een gezonde en vooral grote populatie woelmuizen. De aanwezigheid van grote aantallen woelmuizen heeft direct effect op het broedsucces of het aantal jongen wat het eerste levensjaar overleefd. Veel woelmuizen betekent veel wezels en hermelijnen, maar bijvoorbeeld ook veel kerkuilen en torenvalken. Gaat het goed met de woelmuizen, dan gaat het ook goed met veel andere soorten.

Woelmuissoorten

In Nederland komen vijf verschillende soorten woelmuizen voor. 

Dat zijn de aardmuis (Microtus agrestis), de noordse woelmuis (Alexandromys oeconomus arenicola), de ondergrondse woelmuis (Microtus subterraneus), de rosse woelmuis (Myodes glareolus) en de veldmuis (Microtus arvalis).

Deze vijf soorten lijken in uiterlijk heel erg op elkaar: ze hebben allemaal kleine oren en een korte staart en alleen specialisten kunnen de soorten makkelijk uit elkaar houden. De plek waar je een woelmuis ziet, vangt of vindt is vaak een goede aanwijzing over de soort. Zo houden veldmuizen van droge, ruige weilanden, de noordse woelmuis van natte rietlanden, de aardmuis van ruige heideterreinen, de ondergrondse woelmuis vind je langs spoorlijnen, op dijken en in graften en de rosse woelmuis tref je eerder aan in je achtertuin of het park of bos in de buurt. Tijdens het Jaar van de woelmuis stellen we de verschillende woelmuizen uitgebreider voor en zullen we meer over hun specifieke eigenschappen en leefgebieden vertellen en laten zien.

Noordse woelmuis
Noordse woelmuis (Bron: Wesley Overman)

Onderzoek

Tijdens het Jaar van de woelmuis delen we ook meer over de onderzoeken naar verschillende woelmuissoorten of hoe je de soorten kan monitoren. Je kan woelmuizen monitoren met inloopvallen, je kan echter ook keutels gaan zoeken voor DNA-analyses of (kerkuil)braakballen pluizen om erachter te komen welke woelmuizen er in een gebied voorkomen. Met werkgroepen en vrijwilligers organiseren we door het hele land activiteiten. Waaronder het 'Nationale kampioenschap woelmuizen pluizen'. En we werken samen met Sovon en Vogelbescherming in het kader van het Jaar van de Torenvalk, immers, het favoriete voedsel van de torenvalk is een lekker woelmuisje!

Meer informatie over alle activiteiten en hoe je mee kunt doen aan het Jaar van de woelmuis vind je op zoogdiervereniging.nl/jaarvandewoelmuis of volg ons op LinkedIn, Facebook en Instagram.