Informatie over vleermuizen
Een vleermuis gevonden?
Praktische tips over vleermuizen in en rond het huis
/kennisbank/informatie-over-vleermuizen/een-vleermuis-gevondenFactsheets vleermuizen
Alle factsheets waaronder na-isolatie. Downloads en te bestellen drukwerk.
https://www.zoogdiervereniging.nl/winkel/factsheetsBouwprojecten en vleermuizen
Rekening houden met de natuur
/wat-we-doen/bijzondere-themas/vleermuizen-beschermen-bij-werkzaamheden
Richtlijn Vleermuisonderzoek Grote Gebieden
Voor gebiedsgericht onderzoek naar gebouwbewonende vleermuizen is de Richtlijn Vleermuisonderzoek Grote Gebieden opgesteld. De huidige protocollen voor vleermuisonderzoek zijn gericht op kleine locaties zoals individuele woningen. De energietransitie leidt tot grootschalige isolatie- en renovatiewerkzaamheden. Deze vragen om gebiedsgerichte beschermingsmaatregelen in de vorm van soortenmanagementplannen (SMP’s), te baseren op gebiedsgericht onderzoek. Het Netwerk Groene Bureaus en de Zoogdiervereniging ontwikkelden de Richtlijn.
Waarom zijn vleermuizen in Nederland beschermd?
Nederland kent 18 vleermuissoorten. Al deze soorten hebben in de Wet Natuurbescherming de status ‘strikt beschermd’. Daar zijn hoofdzakelijk twee redenen voor:
- Tussen 1940 en 1975 zijn de populaties van Europese vleermuissoorten sterk in omvang afgenomen. Onder andere door het gebruik van zeer giftige insectenbestrijdingsmiddelen in de landbouw en in de behandeling van hout. Hoewel na 1975 populaties zich weer wat herstelden zijn er nog steeds veel bedreigingen voor vleermuizen.
- Vleermuizen zijn sociale dieren met een voor ons verborgen nachtelijk leven. Ze jagen in de nacht op insecten. Overdag slapen ze, diep verborgen in spleten in gebouwen of holten in bomen. In de kraamtijd en tijdens de winterslaapperiode vormen ze vaak (grote) groepen, zonder dat wij daar ook maar iets van merken. Het slopen, verbouwen of na-isoleren van een gebouw of het kappen van een boom, kan dan leiden tot de onbedoelde dood van vele tientallen en soms wel honderden vleermuizen. Aangezien vleermuizen maar één jong per jaar krijgen, en veel jongen al in hun eerste jaar doodgaan, duurt het herstel van zo’n groep ook vele (tientallen) jaren.
Behalve het feit dat vleermuizen kwetsbaar zijn, is hun rol in het natuur ook het beschermen waard. In Europa zijn alle vleermuizen insecteneters, en een gemiddelde vleermuis eet in de zomer zo’n 300 tot 1000 insecten per nacht. Veel van die insecten kennen we als vervelend (bijvoorbeeld steekmuggen) of als voor de landbouw schadelijke insecten (kevers en nachtvlinders). Het verdwijnen van vleermuizen kan daardoor tot veel economische schade leiden. Dat ze door hun nachtelijk leven voor veel mensen onbekend zijn, en daardoor ook onbemind, is onverdiend. Vleermuizen zijn het beschermen waard!
Wat houdt de bescherming in?
Vleermuizen zijn in Nederland sinds 1973 beschermd, maar die bescherming was aanvankelijk alleen neergelegd in het beleid voor natuurgebieden. Met de komst van de Europese Habitatrichtlijn in 1992 en de uitwerking daarvan in de Natuurbeschermingswet en de Flora-en faunawet in 1998, is de bescherming ook gaan gelden buiten natuurgebieden. De Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet zijn in 2017 opgevolgd door de Wet Natuurbescherming.
Kern van de wettelijke bescherming van vleermuizen zijn de volgende verbodsbepalingen (Wnb art 3.5) :
- Het is verboden soorten in hun natuurlijke verspreidingsgebied opzettelijk* te doden of te vangen.
- Het is verboden vleermuizen opzettelijk* te verstoren.
- Het is verboden de voortplantingsplaatsen of rustplaatsen** van dieren te beschadigen of te vernielen.
*Onder opzettelijkheid valt dan ook “voorwaardelijke opzet”, daarvan is sprake als “iemand een handeling verricht en daarbij bewust de aanmerkelijke kans aanvaardt dat zijn gedragingen schadelijke gevolgen hebben voor een dier of plant”
Onder die voorwaardelijk opzet valt dan bijvoorbeeld ook al het werk aan een gebouw, waarvan je kunt verwachten dat het direct of indirect schadelijke effecten heeft op de aanwezige vleermuizen en/of hun verblijfplaats.
**onder voorplantingsplaatsen of rustplaatsen vallen alle verblijfplaatsen die door vleermuizen worden gebruikt, ook wanneer dat gebruik alleen (terugkerend) periodiek is. Een winterverblijfplaats van vleermuizen is bijvoorbeeld ook in de zomer beschermt, ook als de vleermuizen daar dan niet verblijven. Vliegroutes en foerageergebieden die van essentieel belang zijn voor het functioneren van een verblijfplaats, of voor het netwerk van verblijfplaatsen van een populatie, kennen dezelfde bescherming als een voorplantingsplaats of rustplaats.
Overige bronnen
Andere bronnen met betrekking tot de bescherming van vleermuizen en andere soorten:
Vleermuiskasten en vleermuisdetectors
Een standaard vleermuiskast die geschikt is voor alle vleermuissoorten en toepassingen bestaat niet. Deze modellen zijn geschikte hulpmiddelen.
Vleermuis soorten
In Nederland leven bijna 20 soorten vleermuizen. Deze soorten vertonen onderling veel overeenkomsten maar ook verschillen. Zo zijn er maar een paar soorten die graag bij mensen in huis verblijven.
meer informatie