De zeldzame noordse woelmuis onderzocht
19 september 2010
Het Loosdrechtse Plassen-gebied is één van de leefgebieden van de noordse woelmuis in westelijk Nederland. In 1994 is het gebied voor het laatst in zijn geheel geïnventariseerd op het voorkomen van deze soort. Noordse woelmuizen werden indertijd verspreid over het gebied gevangen. In november 2007 werd door de Veldwerkgroep van de Zoogdiervereniging op tien locaties in terreinen van Natuurmonumenten in en rondom de Kortenhoefse Plassen (onderdeel van het Loosdrechtse Plassen-gebied) gevangen met inloopvallen. Doel was te onderzoeken in hoeverre de noordse woelmuis en de waterspitsmuis hier (nog) voorkomen. Er werden echter géén noordse woelmuizen gevangen, wat zou kunnen betekenen dat deze soort ondertussen flink in aantal was afgenomen of zelfs uit het gebied was verdwenen.
In het kader van het door de Zoogdiervereniging uitgevoerde Verspreidingsonderzoek Noordse Woelmuis is in de periode 4 tot en met 8 oktober jl. wederom in terreinen van Natuurmonumenten in en rondom het Kortenhoefse Plassen-gebied gevangen met live traps. Er werd gevangen in het plassengebied ten westen en oosten van Kortenhoef en in de Horstermeerpolder. Op vijf van de in totaal tien locaties, verspreid over alle deelgebieden, zijn noordse woelmuizen aangetroffen. De soort komt dus nog altijd voor in het gebied. Ook elders in het Loosdrechtse Plassen-gebied werden in terreinen van Natuurmonumenten noordse woelmuizen gevangen. Hier is de soort op vier van de tien onderzochte locaties aangetroffen.
Eén van de onderzochte terreinen van Natuurmonumenten in het Kortenhoefse
Plassen-gebied. Hier werden in slechts twee controles maar liefst achttien
verschillende noordse woelmuizen gevangen. Op de achtergrond is de kerktoren
van Kortenhoef zichtbaar.
Voorgaande betekent echter niet automatisch dat de noordse woelmuis ook zonder aanvullende beheermaatregelen op de langere termijn kan overleven in het Loosdrechtse Plassen-gebied. Op tien van de in totaal twintig onderzochte locaties werden aardmuizen gevangen. Deze soort is een serieuze concurrent van de noordse woelmuis, waarbij de aardmuis in staat is om de noordse woelmuis geheel uit een gebied te verdringen. Het is dan ook zeer gewenst dat het beheer van een deel van de terreinen van Natuurmonumenten in het Loosdrechtse Plassen-gebied speciaal wordt afgestemd op het creëren van zo optimaal mogelijke leefomstandigheden voor de noordse woelmuis.
Het verslag van het muizenweekend in 2007 is hier te downloaden.
Eén van de tijdens het onderzoek gevangen noordse woel-
muizen. Dit is een exemplaar met een karakteristieke lange
staart. De staart van noordse woelmuizen is variabel van lengte
en in de praktijk vaak wat korter dan bij het hier afgebeelde
individu.