Doordat steenmarters niet alleen in de vrije natuur, maar ook in dorpen en (buitenwijken van) steden voorkomen, leven steenmarters en mensen soms dicht bij elkaar in de buurt. In deze situatie kan het gebeuren dat marters zich op minder gelukkige plaatsen vestigen en dan voor overlast zorgen. In de meeste gevallen merken mensen weinig of niets van de aanwezigheid van een steenmarter in de omgeving. Doordat de weinige gevallen waarin er wel echt sprake is van serieuze overlast in de pers vaak breed worden uitgemeten ontstaat ten onrechte het beeld dat de aanwezigheid van een steenmarter altijd voor overlast zorgt. Maar de overlast kan er wel degelijk zijn.
Hieronder wordt ingegaan op een aantal van de meest voorkomende vormen van overlast en wordt aangegeven hoe deze overlast is te verhelpen.
Steenmarter in huis
Wanneer een steenmarter zich vestigt in een woning kan dit leiden tot geluids- en stankoverlast. De dieren kunnen zich vestigen in bijvoorbeeld ruimtes onder daken, de spouw, holle plafonds en kruipruimtes. Het kan daarbij gaan om een solitair dier, maar ook om een vrouwtje met jongen. De geluidsoverlast ontstaat doordat de dieren ’s avonds en ’s nachts rondstommelen, waarbij bewoners soms in eerste instantie aan de aanwezigheid een inbreker denken. Stankoverlast kan ontstaan door de keutels en urine van marters. Deze worden in bepaalde hoeken van de verblijfplaats gedeponeerd in zogenaamde latrines. Een tweede vorm van stankoverlast bestaat uit de geur van oude prooiresten. Behalve geluid- en geuroverlast veroorzaakt een marter soms ook schade aan isolatiemateriaal (glaswol) of leidingen en kabels.
De beste manier om overlast te voorkomen is door er voor te zorgen dat een steenmarter de voor de soort aantrekkelijke ruimtes in een woning niet kan binnenkomen. Dit kan door alle mogelijke toegangen van dergelijke ruimtes met bijvoorbeeld gaas dicht te maken.
Heeft zich in uw woning al een marter gevestigd, dan mag u niet zomaar de toegangen tot de verblijfsruimte(s) dicht maken. Hierdoor bestaat de kans dat een marter (al dan niet met jongen) wordt opgesloten. U maakt zich in dat geval schuldig aan een strafbaar feit. De steenmarter is een beschermde diersoort. De Flora- en faunawet bepaalt dat u steenmarters niet mag vangen of doden, zelfs niet als ze schade veroorzaken. Ook de verblijfplaatsen van de steenmarter zijn bij wet beschermd.
Schakel bij overlast door een steenmarter in een huis daarom altijd een deskundige in die weet hoe om te gaan met dergelijke situaties en die in het bezit is van een officiële ontheffing om marters te mogen verjagen of te vangen (met als doel het ergens anders weer loslaten van het gevangen dier). Het doden van steenmarters is niet toegestaan, maar heeft ook weinig zin daar een vrijgekomen territorium weer snel door een nieuwe marter wordt opgevuld.
Steenmarters hebben een groot territorium met meerdere dagrustplaatsen. De kans dat hij langdurig in een huis verblijft is dus klein. In wat grotere tuinen kan ook een speciaal voor de steenmarter gemaakte verblijfplaats worden aangelegd. De aanwezigheid van een marter in zo’n verblijfplaats helpt om te voorkomen dat een andere marter zich in uw huis vestigt. Er zal zich namelijk nooit meer dan één marter vestigen, omdat steenmarters territoriale dieren zijn die geen soortgenoten in hun leefgebied dulden. Zie voor een beschrijving van speciaal voor de steenmarter gemaakte verblijfplaatsen de tekst onder het kopje ‘Steenmarterkast of –hoop plaatsen’.
Steenmarter in kippenhok of volière
Steenmarters zijn gek op eieren en jonge vogels en dringen om die reden soms een kippenhok of volière binnen. Om schade in een kippenren of volière te voorkomen, dient u ervoor zorgen dat de steenmarter niet naar binnen kan. Houdt er daarbij rekening mee dat een marter al door een gat van ongeveer 5 à 6 cm doorsnee kan kruipen. Controleer het gaas van de ren of volière op gaten en maak voor kippen een nachthok dat goed af te sluiten is. Op deze manier voorkomt u ook dat een eventueel in uw omgeving levende vos de kippenren of volière kan binnendringen.
Steenmarter in uw auto
Soms veroorzaken steenmarters schade aan leidingen, kabels of isolatiematerialen in het motorcompartiment van auto’s. Marters kunnen simpel via de onderkant van de auto in de motorruimte komen. Waarom de marter aan leidingen en kabels knagen, is niet goed bekend. De kans op schade door een steenmarter is niet voor alle auto’s even groot. Bij moderne en duurdere auto's zijn de motorruimtes vaak beter afgeschermd. Ook zijn bij deze auto's de kabels vaak beter geïsoleerd en zijn de koppelingen van de kabels beter afgeschermd, waardoor de kans op schade kleiner is.
De kans op schade aan auto’s kan op verschillende manier worden verkleind. Op internet rouleren allerlei (huis)middeltjes, die echter niet allemaal even goed lijken te werken. Een methode wel die goed lijkt te werken is het aanbrengen van een systeem dat electrische schokken afgeeft als een marter op bepaalde plekken onder de motorkap komt. Wanneer dit mogelijk is, is het vaak effectief om de auto op gaas te parkeren, de steenmarters lopen daar niet graag overheen. Apparaatjes die (ultrasone) geluiden produceren en sterk ruikende middeltjes (wc-blokjes en ‘anti-martersprays’) blijken in de praktijk niet of hooguit voor korte tijd te werken.
Er is nog momenteel onvoldoende ervaring met het voorkomen van schade door de steenmarter aan auto’s. Op deze website roepen wij mensen daarom op om hun ervaringen over het voorkomen van schade te delen.