Toch nog eikelmuizen in Limburg
Foto © Bart de Rooy
Energieke vrijwilligers troffen na een grondig veldonderzoek uiteindelijk een negental dieren in levende lijve aan. Een drietal dieren is levend gevangen en weer losgelaten. Verder bleken enkele eerder geplaatste nestkasten bewoond. De vindplaatsen van de dieren bevinden zich in het Savelsbos in Margraten en aan de overzijde van de Maas, in het Cannerbos in Maastricht.
Drie jaar geleden voerde de VZZ en de stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg, IKL een uitgebreid onderzoek uit naar het voorkomen van het dier. Dit gebeurde door de plaatsing en periodieke controle van 250 nestkasten in bosranden en het aansluitend agrarisch gebied met landschapselementen als holle wegen, hoogstamboomgaarden en heggen, bosjes en bosranden. Daarnaast werden oproepen geplaatst om waarnemingen door te geven. Er werd toen geen enkel spoor meer van het dier aangetroffen. Aanwijzingen dat er nog resterende plekken zouden zijn waar het dier voorkwam, konden toen niet bevestigd worden met harde resultaten. Uit het recent uitgevoerde onderzoek blijkt dat er nog steeds eikelmuizen voorkomen, zij het in lage dichtheden.
De eikelmuis is met zijn pluimstaart, witte buik en zwart rovermasker een opvallende verschijning. Deze slaapmuis is uiterst zeldzaam geworden in Nederland en België. Vroeger kwam de soort, die jaarlijks vier tot zes nakomelingen krijgt in een groot deel van Zuid-Limburg voor. Vanwege zijn voorkeur voor fruit in het najaar stond hij ook wel bekend als 'fruitdief'. Het dier komt zowel voor in ruige bermen, groeves, stenige hellingen, hagen als in boomgaarden en loofbossen waar het zich voedt met insecten, vruchten, noten en slakken. Ze leven in zelfgebouwde nesten, maar kunnen ook gebruik maken van boomholtes, nestkasten of schuurtjes.
Toevalligerwijs troffen mensen een dier ook nog wel eens in een diepe winterslaap aan in mergelgroeven, kelders, bergruimtes of schuurtjes. De onderzoekers maakten op hun speurtocht naar eikelmuizen deze zomer zowel gebruik van geluidssignalen als vallen waarin dieren levend gevangen worden en nestkasten. Hierbij bleek dat het dier nog niet geheel uitgestorven is. Het aangetroffen aantal van negen dieren is echter verontrustend laag. De onderzoekers wijten dat onder meer aan het steeds monotoner worden van het cultuurlandschap. Verder was het opvallend dat er ook twee muizen aangetroffen zijn, gehuisvest in bijenkasten!