Bunzing

Habitat

De bunzing komt voor in verschillende, bij voorkeur watterrijke, halfopen landschapstypen. Voorwaarde is de aanwezigheid van voldoende dekking. Onder geschikte leefgebieden vallen houtwallen, bosranden, kapvlakten, greppels en sloten met overhangende vegetatie, en struikvegetaties. Hij komt ook voor in bos, maar minder in aaneengesloten bossen. Ook dorpen en buitenwijken van steden kunnen geschikt leefgebied vormen. De bunzing leeft graag in de buurt van boerderijen.

Leefwijze

De bunzing is vooral 's nachts actief. In de uren na zonsondergang en voor zonsopgang vertoont de bunzing de meeste activiteit. Dan gaat hij op jacht. Dit doet hij vrijwel nooit in de buurt van zijn verblijfplaats. Hij zoekt het gebied af naar holtes, nissen en holen. Prooien worden bij verrassing besprongen. In de periode juni-september, wanneer de jongen nog niet zelfstandig zijn, worden bunzingen ook overdag gezien. Bij strenge koude verlaat de bunzing zijn schuilplaats soms gedurende enige dagen niet, maar regen deert hem niet. Tijdens de paartijd (april, begin mei) en in de tijd dat de jongen opgroeien, leeft de bunzing in familiegroepjes. Dat duurt tot de herfst, waarna de jongen een eigen plek gaan zoeken. Bunzings zijn soms vrij sociaal en verzorgen vaak elkaars vacht. De bunzing klimt zelden, maar zwemmen en duiken kan hij goed.

Voedsel

De bunzing eet allerlei dierlijk voedsel zoals konijnen, hazen, ratten, muizen, mollen, vogels, vogeleieren, reptielen, amfibieën en insecten. Knaagdieren en amfibieën zijn relatief veel voorkomende prooien. Plantaardig voedsel, zoals bessen of ander fruit, wordt incidenteel gegeten. De bunzing is een opportunistische voedselzoeker. Hij gaat bij de jacht vooral op zijn neus en oren af. Afhankelijk van de prooi past hij uiteenlopende tactieken toe om deze te doden: een konijn wordt in de neus of de nek gegrepen, een muis in de kop en een kikker in de nek. De bunzing is een echte grondjager. Soms legt de bunzing een voedselvoorraad aan van kikkers die hij door middel van een beet in de rug heeft verlamd zodat ze nog lang vers blijven. Eieren, ook grotere exemplaren van kip, eend of fazant, worden meegenomen naar een rustig eetplekje en soms ook begraven. Ook andere prooiresten worden soms verstopt achter graspollen, boomschors of in boomholtes als een ‘appeltje voor de dorst’.

Territorium en leefgebied

Vergeleken met de wezel en de hermelijn is de bunzing minder territoriaal, al worden territoria wel in zekere mate verdedigd tegen soortgenoten van hetzelfde geslacht. Er is weinig bewijs dat leefgebieden worden gemarkeerd met bijvoorbeeld uitwerpselen.

De omvang van het leefgebied varieert sterk, van 8 tot ca. 1000 hectare, afhankelijk van het voedselaanbod: in streken met weinig prooi zal het leefgebied groter zijn. Het varieert tevens in de loop van de seizoenen en door de jaren heen. Het gebied van mannetjes is veel groter dan dat van vrouwtjes en overlapt dat van enkele vrouwtjes. De territoria zijn het grootst in de zomer, als voedsel voor de jongen wordt gezocht. Jonge vrouwtjes bezetten vaak het woongebied van de moeder of blijven in de omgeving, terwijl jonge mannetjes verder weg trekken.

Verblijfplaats

Een bunzing maakt zijn schuilplaats in oude holen van bijvoorbeeld konijn, mol, vos en das. Maar ook onder steenhopen, houtmijten, in holle bomen of onder boomwortels. Hij bekleedt zijn hol met gras en mos. In de winter maakt de bunzing zijn schuilplaats op warmere plaatsen, zoals onder stro- en hooibalen bij boerderijen. De bunzing graaft soms zelf een hol. Daarbij ontstaat een stortbergje met aarde waardoor het hol sterk lijkt op dat van een bruine rat.

Voortplanting

Tijdens de paartijd of ranstijd in maart tot mei onderneemt het mannetje lange tochten, op zoek naar een vrouwtje. Daarna maakt hij het vrouwtje het hof. Deze hofmakerij neemt veel tijd in beslag. Uiteindelijk laat het vrouwtje zich slap en willoos, als een gedood prooidier, door het mannetje meeslepen, waarna de paring plaatsvindt. Na een draagtijd van circa 6 weken worden 4 tot 10 jongen geboren in een hol. De jongen hebben een zijdeachtige, grijs-witte vacht en zijn kaal en blind bij de geboorte. Ze worden door de moeder grootgebracht. Ze worden een maand lang gezoogd, na twee maanden verlaten ze het nest en gaan mee op jacht. Na drie maanden zijn ze zelfstandig en daarna gaan ze op zoek naar een eigen leefgebied. Als de jongen vroegtijdig sterven, is er soms later in de zomer een tweede worp.

Leeftijd

In het wild kan de bunzing 6 tot 7 jaar oud worden, maar meestal sterven ze veel jonger. Uit verschillende studies is gebleken dat 90-95 % van de dieren minder dan 3 jaar oud is. Verkeer is een belangrijke doodsoorzaak, vooral voor jongen die wegtrekken uit het gebied van hun moeder, en mannetjes die op zoek zijn naar vrouwtjes. In gevangenschap kan een bunzing tot 14 jaar oud worden.

Natuurlijke vijanden

Hun woestheid en de sterke geur die ze uit anale klieren ter verdediging kunnen afscheiden biedt de bunzing bescherming tegen predatoren. Desalniettemin worden ze soms gedood door honden. Ook vossen en roofvogels zijn mogelijk gevaarlijk voor de bunzing.